Wiadomości o zabytkach archeologicznych na terenie Nowej Huty są niemal tak stare, jak pierwsze wzmianki w źródłach pisanych o tym obszarze. Oto bowiem w 1222 r. biskup Iwo ofiarował Cystersom swoją wieś zwaną Mogiła Claratumba, quo vulgariter Mogila appellatur (święty kopiec znajdujący się w okolicach Mogiły). Chodziło tu zapewne o wielki kurhan przypisany później legendarnej Wandzie. Jednocześnie jest to jedno z pierwszych w Polsce wzmianek pisanych dotyczących zabytków archeologicznych. Na pierwsze zabytki archeologiczne w pobliżu kopca Wandy archeolodzy natrafili jeszcze przed I wojną światową. W trakcie wieloletnich badań terenowych okazało się, że miejsce było zasiedlane wielokrotnie, ale najbardziej intensywnie w epoce brązu.
Wszystkim miłośnikom i miłośniczkom ciekawostek archeologicznych najnowszą publikację Jacka Górskiego „Nowa Huta-Mogiła, stan 55 (Kopiec Wandy). Wielofazowa osada kultury trzcinieckiej i łużyckiej”. W książce zapoznamy się z wynikami najnowszych badań dotyczących zagadkowej przestrzeni Kopca Wandy. Jak zapowiada autor, dzięki badaniom terenowym i gabinetowym przeprowadzonym przez archeologów dużo wiemy o życiu naszych przodków z odległej przeszłości, czyli o ludziach, którzy żyli na terenie Nowej Huty 3500 lat temu! Miejmy nadzieję, że niejedna zagadka zostanie przed nami odkryta.
dr hab. Jacek Górski – archeolog i muzealnik,doktor habilitowany nauk humanistycznych w dyscyplinie archeologia (Wydział Historyczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu). Od 2004 wykładowca Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, od 2011 roku dyrektor Muzeum Archeologicznego. Jego zainteresowania badawcze oscylują wokół problematyki początkowych etapów rozwoju epoki brązu w środkowowschodniej Europie i popularyzacji archeologii, symboliki w społeczeństwach pra- i protohistorycznych, dziedzictwa przeszłości u współczesnego człowieka oraz muzealnictwa i dziedzictwa kulturowego. Jest autorem prawie 200 artykułów i siedmiu książek publikowanych głównie w polskich czasopismach fachowych, ale również w USA, Danii, Niemczech, Czechach, Słowacji, Ukrainie i Białorusi.
Publikacja do pobrania w formacie pdf:
Nowa Huta-Mogiła, stan 55 (Kopiec Wandy). Wielofazowa osada kultury trzcinieckiej i łużyckiej